Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal operasyonunda bir ay geride kaldı. Dünyanın en büyük ordularından birine sahip olan lakin buna karşın Ukrayna karşısında istediği ilerlemeyi sağlayamayan Rusya, alandaki çatışmayı her geçen gün şiddetlendiriyor.
Ama kuşatma ve yıkıma karşın Rus ordusu geride kalan bir ayda plânladığı hiçbir gayesi başaramadı.
Nasıl oldu da 2014 yılında Avrupa Komitesi Lideri Jose Manuel Barroso’ya “Eğer istersem Kiev’i iki haftada alırım” diyen Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in savları hayata geçemedi?
Ve tekrar nasıl oldu da dünyanın en güçlü ordusu, kendisinden çok daha küçük bir askeri güce karşı savaşın içinde gün gün eridi?
Rusya’nın askeri operasyonu öncesinde, Ukrayna’nın doğusunda bulunan Debaltseve yakınlarındaki Rus yanlısı isyancı güçler tatbikat yapıyor. Fotoğraf: AP
PUSU TAARRUZLARI, ÜLKE SAVUNMA MOTİVASYONU VE HAZIRLIK…
Askeri gözlemciler ve tecrübeli askeri analistler Ukrayna topraklarında topyekûn bir savaşın başlama ihtimali konusunda tereddüt içindeydi. 24 Şubat tarihinde Rus kuvvetlerinin askerî harekâtı başlatmasıyla tüm tablo birden değişti.
Rus birliklerinin 2008’de Gürcistan’da yaptığı üzere bir yıldırım harekâtıyla, savaşı kısa müddette sonlandırma fikri Ukrayna ordusuna tosladı. Rus kuvvetlerinin suratını yavaşlatmak için ikmal tertibine ve zırhlı birliklerine pusu ve sabotaj hücumları düzenleyen Ukrayna güçleri hedeflerine kısa müddette ulaştı. Rus ordusu savaşın birinci haftalarında hareketsiz hale gelmişti.
Ukrayna kuvvetlerinin, Rusya’nın daha büyük ve daha âlâ silahlanmış ordusuna kıymetli kayıplar verdirmesinin arkasında ülkelerini savunmanın verdiği sarsılmaz bir motivasyon da bulunuyor.
Bununla birlikte, Rus kuvvetlerinin işgale hazırlandığı devirde Ukrayna güçleri de değerli savunma hazırlıkları yapmış. “Bölgesel savunma kuvvetleri” oluşturmaları, batılı ülkelerin yardımlarıyla alınan son teknolojiye sahip silahların en âlâ halde kullanılması ve “Gayrinizami Harp” taktikleri üzerinden savaşın sürdürülmesi sert direnişin en değerli ögeleri.
EN BÜYÜK SORUN LOJİSTİK VE İKMAL
Savaşın birinci ayında 10 bine yakın askerini kaybeden Rus ordusunun ayrıyeten 97 uçağının, 121 helikopterinin ve 498 tankının etkisiz hale geldiği Ukrayna kaynakları tarafından öne sürüldü. Lakin Rus ordusu için bunlardan daha berbatı, ikmal kollarında yaşanan büyük meselelerdi.
Hareket halindeki orduya yiyecek, su ve yakıt sağlayamayan ordu, lojistik problemler nedeniyle hareketsiz hale geldi. Uzmanlar bu sorunun temel nedenini, Kiev’e girmek için yapılan yıldırım harekâtı planı nedeniyle lojistik ve ikmal sınırının güzel organize edilmemiş olmasına bağlıyor.
Kıpırdayamaz hale gelen Rus ordusu bu evreden sonra açık maksat haline geldi.
UKRAYNA’NIN BAŞARISI, HUDUTLU KAYNAĞINI YANLIŞSIZ KULLANMAK
Batılı gözlemciler tarafından yapılan açıklamalarda, Ukrayna ordusunun sahayı çok uygun bilmesi ve hareketli üniteler sayesinde Rus güçlerinin geri çizgilerine yaptıkları “vur-kaç” akınlarında zırhlı araçların ikmal tertibini bozmasının Rusların savaş yeteneğini kaybetmesine neden olduğunu söz ediyor.
Bir aylık mühlet içinde Ukrayna güçleri, Rus ordusuna karşı topyekûn bir savaş vermekten geri durdu. Kentlere taşınan savaşta planlanmış amaçlara taarruzlar düzenleyen Ukrayna kuvvetlerinin en büyük başarısı ise ellerindeki hudutlu kaynakları yanlışsız formda kullanabilme yeteneği.
Ukrayna ordusu savaş başlamadan evvel batılı ülkelerden gelen askeri mühimmatı düzenlenen tatbikat esnasında test ediyor. Zhitomir’de yapılan eğitim tatbikatında Ukrayna ordusu son teknoloji silahlarını deneme fırsatı buldu. Fotoğraf: AP
Ancak buna karşın, Ukrayna ordusunun işgal edilen noktaları yine ele geçirme kabiliyeti hakkında sorular sıklıkla gündeme geliyor. Batılı gözlemciler, Ukrayna’nın gayesinin Rus ordusuna fazla kayıp verdirerek, savaşı olabildiğince uzatmak ve bu sayede Rus kuvvetlerini mühimmat eksikliği nedeniyle geri çekilmek zorunda bırakmak olduğunu ileri sürüyor.
Eski NATO kumandanı General Philip Breedlove, “Ukraynalılar, Ruslardan çok daha az donanıma sahip olsa bile kaynakları gerçek biçimde kullanarak uğraş veriyor. Rus ordusu ise kendi cephe gerisindeki meseleleriyle boğuşuyor” tabirini kullanıyor.
KARA SAVAŞININ BAHTINI JAVELİN TANKSAVAR FÜZESİ DEĞİŞTİRDİ
Bugün Bürüksel’de bir ortaya gelecek olan NATO üyesi ülkelerin başkanları Ukrayna’ya askeri takviyenin arttırılması için atılacak adımları tartışacak. Geçtiğimiz günlerde ABD Lideri Joe Biden, 1 milyar dolarlık yeni askeri yardımı onaylamıştı.
Ancak Ukrayna güçlerinin asıl beklentisi, Rus ağır zırhlı tanklarına karşı üstünlük kurmalarını sağlayan Javelin tanksavar füzesinin daima akışının sağlanması.
Pekala fakat Javelin tanksavar füzesi Ukrayna ordusu için neden bu kadar değerli? Bunun sebebi, Javelin’in “Ateşle ve unut sistemine” sahip olması. İki kişi tarafından kullanılan anti-tank füzesi, düşman tankını lazerle işaretledikten sonra ateşleniyor. 2 bin 500 metre uzaklıktan kullanılabilen füze sayesinde takımlar süratle oradan uzaklaşsa da füze gayesini çarçabuk vurabiliyor.
Kara savaşının kadarini değiştiren FGM-148 Javelin tanksavar füzesi Rus kara birliklerinin dehşetli düşü haline geldi. Fotoğraf: AP
Ayrıyeten füze ayarlanması durumunda havaya yükselerek tankların en zayıf bölgesi olan doruklarına de düşebiliyor. Javelin tanksavar füzesi nedeniyle, Rus ordusu kıymetli sayıda zırhlı araçlarını kaybetmiş durumda.
Ukraynalı yetkililer ayrıyeten hava alanını denetim altında tutan Rus uçaklarını düşürmek için daha fazla hava savunma sistemine muhtaçlık duyulduğunu söylüyor. ABD ve NATO ülkeleri tarafından yapılan plana nazaran, Avrupa ülkelerinin hala envanterinde bulunan ve Ukrayna’nın aşina olduğu S-300 hava savunma sistemi başta olmak üzere pek çok silahın Ukrayna’ya gönderilmesi kararlaştırılmıştı.
GÜNEYDE RUSLAR DAHA BAŞARILI ZİRA…
Gayrinizami Harp ile kuzeydeki Rus ilerlemesini değerli ölçüde durduran Ukrayna güçleri tıpkı başarıyı güney ve güneydoğudaki merkezlerde sağlayamadı. Ukrayna ordusu Mariupol’de direnmeye çalışsa da Rus güçlerini daha kolay ikmal edebildiği güney cephesinde kıymetli kazanımlar elde ediyor.
Bu nedenle savaşın tarafını güneye çeviren Rus güçleri, Kuzeyde elde ettikleri noktaları elde tutabilmek için Kiev etrafında siperler oluşturmaya başladı. Ama, NATO tarafından ulaştırılan askeri mühimmat sayesinde Ukrayna ordusu taşınabilir silah sistemleriyle “vur kaç” üslubu akın düzenleyebiliyor. Bu nedenle Rus ordusu işgal ettiği noktaları elinde tutmakta bir epey zorlanıyor.
Taşınabilir silah sistemleri ve küçük çevik ünitelerle savaşan Ukrayna güçleri en az ziyanla muharebe alanından geri çekilebiliyor. Rus tanklarını durduran ABD imali Javelin füzeleri, İngiliz imali NLAW’lar epeyce uzak aralıklardan başarılı sonuçlar alınmasını sağlıyor.
Fotoğraf: AP
‘SAVUNMA SAVAŞINDA ENERJİK VE AGRESİFLER’
Savaşı gözlemleyen NATO askeri yetkilileri, Ukrayna ordusunun muharebe planlarını eldeki silah gücü ve imkanları ölçüsünde hazırladığını belirtiyor.
— Emekli General Breedlove ise Rus tanklarının güçlendirilmiş ön ve art zırhlarının Javelin füzeleri karşısında etkisiz kalmasının kara savaşının bahtını değiştirdiğini ileri sürüyor.
— Üst seviye bir NATO askeri yetkilisi, açık kaynaklardan elde ettikleri bilgiler ışığında Ukrayna ordusu için “Çok yaratıcı ve çevik kuvvetleri sayesinde değerli kazanımlar elde ediyorlar” dedi.
— Üst seviye bir ABD savunma yetkilisi ise hafta başında verdiği demeçte, “Kendilerine ulaştırılan silahları yeterli kullanıyorlar. Gördüğümüz kadarıyla savunma savaşında çok enerjik ve agresifler” sözünü kullandı.
RUS ORDUSU CEPHE GERİSİNİ İTİMADA ALMAKLA MEŞGUL
Savaşın başlarında Rus tedarik konvoylarına yönelik kıymetli hücumlar düzenleyen Ukrayna kuvvetleri, öteki büyük kentlerin önlerinde de emsal bir taktik hareket ile birinci hücumlarını tedarik ve yakıt konvoylarına yöneltiyor.
Kimi bölgelerde yiyecek bulamayan Rus askerlerinin kentlerdeki marketleri yağmaladığı manzaralar ise kamuoyuna yansımıştı.
Bu savaş stratejisi sayesinde Rus ordusu büyük ölçüde askeri materyale ve erzaka gereksinim duyuyor. Ayrıyeten tedarik zincirlerini korumak için de ek zırhlı araçlara ve çalışana ihtiyaçları bulunuyor. Bu da geride kalan bir ayda, Rus ordusunun gücünü cephe gerisine ağırlaştırmasına yol açıyor.
O denli ki, kimi bölgelerde yakıt ikmalinin yapılamaması nedeniyle, Rus “Tabur Taktik Grupları” hareketsiz halde kalarak varlık gösteremiyor.
Londra merkezli fikir kuruluşu Royal United Services Enstitüsü’nde misyonlu kara savaşı araştırma analisti Nick Reynolds, “Ukrayna birliklerinin Rusya’nın cephe gerisinde zayıf amaçlara yaptığı ataklar çok tesirli. Yaptıkları şey açık; Rusların kendi ihmalleri nedeniyle ortaya çıkan problemlerini daha da derinleştiriyorlar” açıklamasını yaptı.
Gözden Kaçmasın
Nedir bu hipersonik füzeler? | 7 SORU 7 KARŞILIK
Dünya bu soruya cevap arıyor… Tankların periyodu sona mı eriyor?
Reynolds ayrıyeten Ukrayna ordusunun “gözü pek savunma” yaptığını vurgularken, kaybettiği noktaları geri kazanmak için kıyasıya uğraş edeceklerinin de altını çizdi.
Buna rağmen, Ukrayna’nın doğu ve güneydoğusundaki Rus ayrılıkçı bölgelerin varlığı sayesinde Rus ordusunun direkt tedarik sınırlarına sahip olduğunu söyleyen askeri analist, Kherson, Kharkiv ve Mariupol üzere kentlerin etrafına Rus ordusunun daha büyük güçler aktarabildiğini söyledi.
Geride kalan bir ayda ortaya çıkan tabloyu pahalandıran Reynolds, Ukrayna’nın bu savaştan galip çıkabilmesi için Rus kuvvetlerinin savaşma yeteneğini ve iradesini tümden kaybetmesi gerektiğini söyledi ve devam etti:
“Ukrayna’nın savaşı kazanmasının anahtarı Rusya’nın moral ve lojistik çizgilerinin çökmesine bağlı.”
Rus ordusu her yıl Kızıl Meydan’daki merasimlerde Moskova’yı Nazi güçlerinden korumak için 7 Kasım 1941’de cepheye giden askerleri onurlandırıyor. Fotoğraf: AP
RUSYA NEREDE YANLIŞ YAPIYOR?
Giriştiği her savaştan muvaffakiyetle çıkan Rusya, doğu Avrupa üzere önemli bir bölgede neden bu türlü bir duruma düştü?
Rusya 2008 yılından sonra ordusunu modernize etmek için değerli bir ıslahat hazırladı. Bugün gelinen çevrelerce tartışılan bu adımlar, Rus Savunma Bakanlığının bu süreci “silah sayısını arttırmak” olarak kurguladığı ve göstermelik projeler nedeniyle savaşta fark yaratacak silah üretimini sağlayamadığı öne sürülüyor.
Askeri uzmanların öne sürdüğü kıymetli bir detay, Sovyetler Birliği periyodunun planlama alışkanlığının bugün hala devam ettiği istikametinde. Rus askeri yetkililerinin önceliğinin silah sayısında üstünlük kurmak olması bugünkü tablonun bir sebebi olarak gösteriliyor.
Gözden Kaçmasın
Dudayev’in ‘Yalnız Kurtları’ndan, Kadirov’un askerlerine… Çeçenistan: Nereden, nereye…
Putin’in işgal münasebetleri ne kadar geçerli? 6 SAV 6 YORUM
RUSYA DIŞ İSTİHBARAT ŞEFİ HAKLI MIYDI?
Bununla birlikte Rusya Devlet Lideri Putin’in yarattığı güçlü başkan imajının da alt kademedeki yöneticiler üzerinde önemli bir baskı oluşturduğu görülüyor. Rusya başkanına karşı çıkmaya cüreti olmayan ve makus haberleri vermekten çekinen alt kademe bürokratlar olduğu görülüyor. Bu da eksiklerin üzerinin örtülmesinde kıymetli bir rol oynayabilir.
Hatırlanacağı üzere savaşın başlangıcından bir gün evvel toplanan Rusya Güvenlik Kurulu’nda yaşananlar Rus başkanın otoritesinin bir mühlet sonra önemli bir sorun haline geldiğini gözler önüne sermişti.
Toplantıda askeri operasyonu kıymetlendiren Rusya Dış İstihbarat Şefi Sergei Naryshkin’in askeri operasyona karşı çekimser kalması ve diplomasi seçeneğinin kullanılmasını lisana getirmesi Putin tarafından sert reaksiyonla karşılaşmıştı.
The Wall Street Journal’daki “Ukraine’s Troops Fight War of Ambush and Skirmish Against Russian Invaders” ve The Guardian’daki “Nearly a month in, the Russia-Ukraine war is defying all expectations” yazılarından derlenmiştir.
