İngiliz hükümeti, Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaşın patlak vermesinden beri alınan yaptırım kararlarının geç kalması ya da etkisiz olması nedeniyle eleştiriliyor. Independent gazetesinin elde ettiği evrak ve bilgilere nazaran ise bu tenkitler yersiz değil; çünkü İngiltere’de hali hazırda devam eden mukavelelerine sadık kalarak Rusya ile ticaret yapmaya devam eden birçok şirket var…
Üstelik bahsi geçen kontratlardan kaynaklı ödemelerin 294 milyon poundu bulduğu söyleniyor. Pekala bu nasıl mümkün olabildi? Savlar ortasında İngiliz hükümetinin bu süreçte Rusya ile iş yapan şirketlere dayanak olduğu bile var.
İngiltere’nin 15 çok uluslu şirket aracılığıyla Rusya ile gerçekleştirdiği ticaretin hacminin toplamda 294 milyon 803 bin 502 pound olduğu açıklandı. Hatta ilgili bakanlara da bu şirketlerle hükümetin ortasında mevcut olan bağların koparılması ve yakın vakitte imzalanmış tüm mukavelelerin iptali konusunda davet yapıldı.
Ukrayna’nın Novodruzhesk kentinde Rus saldırısının akabinde çekilmiş bir fotoğraf
BİRÇOK GİTTİ FAKAT AZI HÂLÂ ORADA!
Yale Üniversitesi tarafından yapılan yakın tarihli bir araştırma, savaşın başlangıcından beri 600’den fazla şirketin Rusya’dan çekildiğini ortaya koymuştu. Öte yandan 214 şirketin de bu ülkedeki ticari varlığını sürdürdüğü ortaya çıkmıştı.
Rusya ve Avrasya uzmanı John Lough “Bu şirketler yaptırımların tesirine darbe vurmakla kalmıyor birebir vakitte Avrupa’nın savaş karşısındaki birleşik yansısının de yara almasına sebep oluyor” derken çok uluslu şirketlerin Rusya ile ticarete devam etmesinin epeyce ‘acayip’ olduğunu lisana getiriyor.
Ukraynalı Milletvekili Lesia Vasylenko, Rusya’da etkin iş yapmaya devam eden 15 şirketin İngiliz parasını direkt olarak ‘Putin’in savaş makinasına’ aktardığını söylemişti. Vasylenko, mevzuyla ilgili olarak “Bunu anlamak mümkün değil; hükümet bu şirketlere fon sağlıyor ve onlar da Kremlin bütçesine katkı sağlayarak Ukraynalıların öldürülmesine dayanak olmuş oluyorlar. Vergi, yatırım ya da ne formda olursa olsun; Rusya’nın kasasına giren her kuruş Ukraynalı insanların ölmesi demek. Rusya bu paraları Rus halkının ömrünü düzgünleştirmek için değil Ukraynalıların hayatını yok etmek için kullanıyor.” açıklamasını yapmıştı.
Ukrayna hükümeti de bu ayın başında bir karar alarak Rusya ile bağı olan ya da bu ülkeyle iş yapan vatandaşlarına daha yüksek vergi ödeme mecburiliği getirmiş ve bir nevi yaptırım uygulamasına geçmişti.
İngiltere’nin aldığı yaptırım kararlarından en çok etkilenen şirketlerin başında Chelsea kulübü bulunuyor
“BU UKRAYNALILARIN ÖLMESİ DEMEK”
Lesia Vasylenko, İngiltere hükümetinin de birebir şeyi yapması gerektiğini düşünüyor.
Hem ABD hem de İngiltere vatandaşı olan yatırımcı Bill Browder, 2005 yılına kadar Rusya’daki en büyük yabancı yatırımcıydı. Kremlin hükümeti tarafından daima olarak atağa uğradığının altını çizen iş insanı İngiliz hükümetinin Rusya ile iş yapmaya devam eden şirketlere verdiği takviyesi acil olarak kesmesi gerektiğini söylüyor.
İngiltere’de kurulmuş ve bu ülke tarafından fonlanan lakin hâlâ Rusya’yla iş yapmaya devam eden 15 şirketin ise Amgen, Bureau Veritas, Cipla, Cloudfare, EDF, Engie, Gideon Richter, HiPP, Legrand, Lenovo, Orano, Pilkington, Signify, ThyssenKrupp, ve Veolia olduğu açıklandı.
Bu şirketlerin mühendislik kontrolleri, yapı-inşaat işleri, tıbbı gereçlerin tamiri ve bakım hizmetleri, asansör bakım servisleri, hava denetim ölçümleri ve gaz ve elektrik dağıtımı üzere hususlarda faaliyet gösterdiği biliniyor.
Ukraynalı vekil Vasylenko’ya nazaran bu şirketler şayet yeni doğmuş bebeklerin hayatını kurtaracak kritik operasyonlar yönetmiyorlarsa şu anda Rusya ile iş yapmalarının bir manası yok.
Lviv’de yükselen siren sesleriyle birlikte sığınaklara koşan Ukraynalılar
Independent gazetesi bu 15 şirkete ulaşıp neden Rusya ile ticaret yapmaya devam ettiklerini sordu. Bu 15 şirketten yalnızca 5 tanesi bu soruya karşılık verdi. Şirketlerini açıklamaları ise şöyle oldu:
ŞİRKETLER TEK TEK AÇIKLANDI
Signify
“Rusya ile yeni ticari mutabakatların tümünü durdurduk. Yaptırım sürecini şirket olarak kıymetlendiriyoruz. Lakin devam eden mutabakatlarla ilgili müşterilere karşı sorumluluklarımız var ve bunları yerine getirmeye çalışıyoruz. Şirket olarak sorumluluklarımızı yaptırımlar çerçevesinde yerine getireceğiz.”
Legrand
“Legrand Group’un global pazardaki hissesinin yalnızca yüzde 2’si Rusya ile yaptığı işlerden gelmektedir. Öte yandan savaş başladığı andan itibaren tüm yeni kontratlar durdurulmuş ve süren tüm
Cloudfare
“Cloudflare, Rusya’da minimal seviyede satış ve ticari faaliyet sürdürüyor. Bizim Rusya topraklarında asla şirket olarak bir varlığımız olmadı, burada ofisimiz yok, çalışanlarımız Rusya topraklarında değil. Tüm tedbirleri aldık ve Rus hükümetine vergi ödemesi yapmıyoruz. Verdiğimiz hizmetler de yalnızca sıradan Rus vatandaşlarını kapsıyor.”
Thyssenkrupp
“Thyssenkrupp şirketi olarak yaptırım kurallarını harfiyen takip ediyoruz. Tüm kontratlarımız de tek taraflı feshe uygundur. Yeni mukaveleler imzalamıyoruz.”
Bu şirketlerin sağladığı gelir Putin’e mi gidiyor?
Orano
“Orano olarak Rusya’da şirket ünitemiz ya da Uranyum madenimiz yoktur. Bizim Rusya ile olağan ticari ilgilerimiz de en az seviyedeydi. 2022 Şubat ayından beri de tüm nükleer gereçlerin taşınması; Rusya için ya da Rusya istikametine, teslimat yapılması durdurulmuştur.”
