Dünya günlerdir Elon Musk’ın Twitter’ı satın almasına odaklanmış durumda. 44 milyar dolar kıymetindeki satışa dair prensipte muahede sağlandı lakin periyot süreçleri şimdi tamamlanmış değil. Ne var ki birinci günden beri içerik moderasyon siyasetlerini değiştirmeyi planladığını söyleyen Musk, şimdiden bu tarafta harekete geçmiş durumda.
Musk’ın geçtiğimiz salı günü yaptığı bir paylaşım, bu bağlamda çok dikkat çekti. Twitter’ın hukuk takımının başındaki isim olan Vijaya Gadde’nin geçmişte aldığı moderasyon kararlarını “fazlasıyla uygunsuz olduğu çok açık” kelamlarıyla eleştiren Musk daha sonra da Gadde’yle dalga geçen bir paylaşımda bulundu. Sonrasında Gadde, binlerce Twitter kullanıcısının misal tacizlerine amaç oldu.
Musk’ın bu tweet’i, Twitter’ın karmaşık içerik moderasyon siyasetlerini oluşturup uygulayan çalışanlara yaklaşan tehlikeyi hatırlatan bir kehanet tesiri yaptı. Çünkü Twitter çalışanları, Musk’ın vizyonunun şirketi yine başladığı noktaya taşıyacağına ve son 10 yılın sil baştan yaşanmasına yol açacağına inanıyor.
Kuralları koyan Twitter yöneticileri, bir vakitler, tabir özgürlüğü konusunda Musk’la paralel görüşler benimsediklerini yadsımıyor. Hakikaten de bir periyot, Twitter’ın moderasyon siyasetlerinin mahallî kanunları yansıtmakla hudutlu olması gerektiği görüşü hakimdi. Fakat 10 yıldan fazla müddet boyunca şahit olunan şiddet, taciz ve seçim hilesi hadiseleri, yöneticilerin fikirlerini değiştirmelerine neden oldu. Bugün hem Twitter’da hem de birçok öbür toplumsal medya şirketinde yöneticiler, içerik moderasyon siyasetlerini, konuşma özgürlüğünü koruyan en temel öge olarak görüyor.
Bu noktada sorulması gereken soru şu: Musk da Twitter’ın en karanlık köşeleriyle karşı karşıya kaldığı noktada fikrini değiştirecek mi?
https://twitter.com/elonmusk/status/1519377424437243904
MUSK’A SORULAR HAZIRLADILAR
New York Times’a konuşan Twitter çalışanları, Musk’a sormayı umdukları birçok soruyu, bir liste haline getirdiklerini söyledi. Listede, yer alan sorulardan biri, “Twitter’da daha fazla ‘ifade özgürlüğü’ ve daha az moderasyon istediğini söylediniz. Bu, pratikte ne manaya gelecek?” formunda.
Bir başka çalışan ise şunu soruyor: “Bazı bireyler söz özgürlüğünü savunan argümanlarınızı, tacize kapıyı tekrar açma dileği olarak yorumluyor. Bu yanlışsız mu? Şayet değilse hem tabir özgürlüğünü artırıp hem de tacizi içeri sokmamanın yollarına dair fikriniz var mı?”
Satış söylentilerinin çıktığı günden beri uzmanlar Musk’ın planlarının yanılgılı olduğuna dair ihtarlarda bulunuyor. Lakin Musk’ın fikrini değiştirdiğini söylemek güç. Hakikaten salı günü paylaştığı, “İfade özgürlüğünden korkanların verdiği çok reaksiyon her şeyi anlatıyor” tweet’i de buna işaret ediyor.
Musk bu tweet’in akabinde, Üstte da dediğimiz üzere, Twitter’ın üst seviye hukukçuları Gadde ve Jim Baker’ın çalışmalarını eleştiren paylaşımlar yaptı. 10 yılı aşkın vakittir Twitter’ın içerik siyaseti grubunu yönetmekte olan Gadde, Donald Trump’ın hesabının engellenmesi üzere birçok şiddetli moderasyon kararında oynadığı rollerle tanınıyor. Daha evvel FBI’ın hukuk ünitesinde çalışmış olan Baker ise Twitter’a 2020 yılında katıldı.
Twitter CEO’su Parag Agrawal ise tenkitlere direkt cevap vermedi fakat yazdığı tweet’te, “Bütün bu gürültüye karşın odaklarını ve önceliklerini kaybetmeden çalışmaya devam eden grubumuzla gurur duyuyorum” yazdı.
Twitter çalışanları 2 Ekim 2022’de Brezilya’da 8 Kasım 2022’de de ABD’de yapılacak ulusal seçimlerle ilgili tweet’lerin nasıl yönetileceği konusunda hazırlık yapmaya çoktan başladı. Lakin kaynaklar, son devirde Musk’ın tweet’lerinden etkilenen birçok Twitter çalışanının “Acaba moderasyonu bıraksak mı?” tereddüdünü yaşadığını belirtiyor. Hasebiyle Agarwal’ın bu tweet’i çalışanlara üstü kapalı bir “İşinize devam edin” iletisi da içeriyor.
MUSK BU KURALLARIN NEDEN KONDUĞUNU YA ANLAMIYOR YA DA UMURSAMIYOR
Twitter’ın ve öteki toplumsal medya şirketlerinin çalışanları, Musk’ın, Twitter’ın içerik moderasyonuna ait yaklaşımını ve bu kuralların konmasına neden olan meseleleri anlayamadığını ya da bunların hiçbirini umursamadığını söylüyor. Başka yandan Musk’ın gündeme getirdiği otomatik hesapların etiketlenmesi üzere birtakım teklifler, o şirkete talip olduğunu açıklamadan evvel de gündeme alınmış başlıklardı.
California Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. David Kaye, “Musk, özünde, kural koyucu ve tabir hakemi konumlarını satın alıyor” dedi. Geçmişte söz özgürlüğü bahislerinde Birleşmiş Milletler’le birlikte çalışmalar da yürütmüş olan Kaye, “Bu durum geçmişte bu konumda bulunan herkes için hakikaten telaş verici oldu” tabirlerini kullandı.
Twitter’ın küçük bir start-up olduğu devirde benimsediği ideoloji tek cümleyle özetlenebilecek kadar kolaydı: Bırakın tweet’ler aksın. Bu bağlamda Twitter’ın platform üzerinde yaşanan diyaloğa dair müdahalesi çok sonluydu.
Twitter’ın kurucuları bu ideolojiyi Google’ın sahibi olduğu blog platformu Blogger’dan devşirmişti. O yıllarda Twitter’da çalışmış üç kişinin tabir ettiği üzere, birçoğu geçmişte Blogger’ın kuruluşunda da yer almış Twitter kurucuları, uygunsuz içeriklerin öteki kullanıcılar tarafından gönderilecek aksi tweet’ler ortasında boğulacağına inanıyordu.
Twitter’ın kurucusu takımında ve idare şurasında yer almış isimlerden Jason Goldman, “Ciddi boyutta idealist hevesler kelam konusu. ‘İnsanlar burayı bir öz söz platformu olarak benimserse inanılmaz şeyler olur’ diye düşünülüyor. Bu misyon çok pahalı ancak olan makus şeyleri birer ‘bug’ olarak görüp hafife almanıza neden oluyor” sözlerini kullandı.
İDEALİST HAYALLER 2014 YILINDA YAŞANANLARLA YIKILDI
O yıllarda Twitter, yalnızca spam içeren yahut ABD’nin çocuk istismarıyla ve öbür büyük cürümlerle ilgili maddelerini ihlal eden içerikleri kaldırıyordu. 2008 yılında Twitter 25’inci çalışanı olan Del Harvey’i işe aldı. Harvey, tam vakitli içerik moderasyonundan sorumlu birinci Twitter çalışanıydı. 2010 yılında Arap Baharı protestolarının başlamasıyla, Twitter aktivistlerin seslerini tüm dünyaya duyurdukları bir megafon haline gelirken birçok çalışanın “Sonuçta âlâ kelam kazanır” düsturuna olan inancını tazeledi.
Fakat 2014 yılında yaşanan bir olay Twitter’ın nasıl bir taciz aracı olarak kullanılabileceğini en fecî haliyle gözler önüne serdi. “Gamergate” olarak hafızalarda yer eden olayda, oyun sanayisindeki bayanlar, tecavüz ve vefat tehditlerini de içeren vahim bir internet tacizi kampanyasının amacı olmuştu.
Brianna Wu, Gamergate’in merkezindeki bayan yazılımcılardan biriydi
2019 yılına kadar Twitter’ın kamu siyasetlerinden sorumlu global yöneticisi olarak misyon yapan Colin Crowell, “İstismara ve tacize karşı kural koyulmazsa, kimi bireyler zorbalıkla sessizliğe itilme riskiyle karşı karşıya kalır. O vakitte onların seslerinden, bakış açılarından, özgür sözlerinden faydalanamazsınız” diye konuştu.
Gamergate’in akabinde Twitter moderasyon siyasetlerinin kapsamını genişletmeye başladı. Lakin yeni tehditler peşi sıra geldi. Eylül 2016’da Rusya merkezli trol tarlasının sessiz sedasız 2700 adet geçersiz Twitter profili oluşturdu ve bu profilleri Trump ile Hillary Clinton ortasında yaklaşmakta olan seçimlere ait nifak tohumları ekmek için kullandı.
Gamergate akınlarının maksadı olan yazılımcılardan Brianna Wu, sonraki süreçte, Twitter’la birlikte çalışarak bayan düşmanlığını, şiddeti ve dezenformasyonu platformdan temizleyecek araçlar geliştirilmesine yardımcı oldu. Bugün Musk’ın hayalindeki Twitter’a dair dehşetlerini lisana getirenlerin başında da o geliyor. New York Times’a konuşan Wu, “Bence Twitter gitgide her baştan bir ses çıkan bir ortama dönüşecek” dedi. Liberal eğilimli bir araştırma kuruluşu olan Amerika İçin Medya Önemlidir’in lideri Angelo Carusone ise Twitter’ın geleceğini kural ilhalleri nedeniyle siteyi kullanmaları engellenmiş muhafazakârların sevincinden okumanın mümkün olduğunu belirtti. Bu bireyler ortasında Steve Bannon, Temsilciler Meclisi üyesi Marjorie Taylor Green, Infowars isimli yayıncı kuruluş, QAnon’un önde gelen isimlerinden “Clandestine” üzere birçok hesap bulunuyor.
#METOO VE SEÇİMLERE İLGİLİ TARTIŞMALAR DA ÇOK TESİRLİ OLDU
Geçersiz profiller, faaliyetlerini aylar boyunca fark edilmeden yürütürken tacizle ilgili suçlamalar da devam etti. 2017’de periyodun CEO’su Jack Dorsey, içerik siyasetlerinin uygulanmasının şirketin bir numaralı önceliği olacağını ilan etti. Birkaç ay sonra başlayan #MeToo hareketi sırasında bayanlar Twitter’ı boykot edince Dorsey, şirketin “halen gereğince şey yapmadığını” belirten bir paylaşım yaptı. Dorsey bu itirafına ek olarak Twitter’da paylaşılması yasaklanan içerikler listesini de duyurdu: Fotoğraftaki kişinin isteği olmadan paylaşılmış çıplak fotoğraflar, nefret sembolleri ve şiddeti öven tweet’ler yasaklandı.
Bir sonraki yıl, Twitter yaklaşan seçimlerde palavra bilginin yayılmasını önlemeyi amaçlayan yeni siyasetlerini devreye aldı. Bu bağlamda seçmeni oy vermemeye yönlendiren ya da oy verme süreçleri konusunda yanlış yönlendiren tweet’ler yasaklandı. Dorsey, her türlü siyasi reklama yasak getirdi lakin güçlü moderasyon kararlarını çoğunlukla Gadde’ye bıraktı.
Twitter ayrıyeten tweet sayısını azaltmadan takipçileri bilgilendirmeyi sağlayan bir strateji geliştirdi. Seçimler hakkında palavra ve yanlış bilgiler içeren tweet’lere aşikâr etiketler eklendi ve bu tweet’lerin platform üzerindeki yayılma suratına sınırlama getirildi.
2020’de ABD’de yapılan başkanlık seçimlerine hazırlık sürecinde Twitter, “deepfake” denen manipüle edilmiş görüntüleri yasakları ve kullanıcıların hack’leme operasyonlarıyla elde edilmiş içerikleri paylaşmasını yasakladı.
E-postalar Hunter Biden’ın babası ile Ukraynalı bir güç şirketi yöneticisi ortasında kurduğu irtibatı gösteriyordu
HUNTER BIDEN’IN E-POSTALARIYLA İLGİLİ TARTIŞMA UNUTULMADI
Bu siyasetin en büyük imtihanı New York Post gazetesinin bir haberi üzerinden yaşandı. Haberde şu an lider olan Joe Biden’ın oğlu Hunter’ın diz üstü bilgisayarından alınmış birtakım e-postaların içeriklerine yer verilmişti. Bu e-postaların bir “hack’le ve sızdır” operasyonuyla elde edildiği endişesiyle Twitter, haberin paylaşımını engelledi.
Dorsey, karara takviye vermediğini açık açık lisana getirdi. Birkaç gün sonra Gadde bir açıklama yaparak kelam konusu siyasetin değiştiğini ve New York Post’un haberinin tweet’lerde görünmesine müsaade verileceğini bildirdi.
Bu olay muhafazakârların Twitter’a yönelik tenkitlerinin de temeline oturdu ve Musk’ın Gadde’yle ilgili tweet’lerinde de öne çıktı.
Musk, Twitter’ı, yalnızca yasadışı içeriklerin kaldırıldığı eski günlerine döndürmek istediğini belirterek, “Yasanın çok ötesine geçen sansüre karşıyım” diye yazdı.
AVRUPA’DA İŞLER FARKLI HALDE YÜRÜYOR
Öteki yandan Musk’ın planları Avrupa’da hukukî sorunlarla müsabakasına da neden olabilir. Geçtiğimiz hafta cumartesi günü, Avrupa Parlamentosu, Dijital Hizmetler Maddesi’nin son hali üzerinde uzlaşma sağlandığını duyurdu. Kelam konusu yasa Twitter üzere toplumsal medya platformlarının nefret hatası, yanlış bilgi ve yasadışı içerik üzerinde şu ankinden de sıkı denetimler uygulamasını gerektiriyor.
Yeni yasa ile Avrupa Birliği (AB) genelinde 45 milyondan fazla kullanıcısı bulunan Twitter dahil toplumsal medya şirketlerine, her yıl, platformları üzerinde ziyanlı içeriğin yayılmasına ait risk değerlendirmesi yapma zaruriliği geldi. Şayet bu değerlendirmeler kâfi bulunmazsa, şirketlere global cirolarının yüzde 6’sına varan para cezaları verilebilecek. İhlallerin tekrarlanması durumunda platformlara AB’den erişim engellenecek.
Bütün dünya Musk’ın Twitter’ı aldığına kesin gözüyle bakıyor ancak Washington Post’a nazaran hala işlerin aksine dönme ihtimali var. Gazeteye nazaran burada beş faktör tesirli. Bunların başında Twitter’ın pay bedelinin anlaşılan fiyat olan 54,20 doların çok altına inmiş olması geliyor. İkinci faktör ise Tesla paylarının bedeli. Çünkü Musk Twitter için yaklaşık 24 milyar dolarlık kredi kullandı ve buna teminat olarak Tesla paylarını gösterdi. Lakin alımın açıklanmasıyla Tesla borsada süratle gerilemeye başladı. Çünkü yatırımcılar Musk’ın Twitter uğruna Tesla’yı kurban ettiğini düşünüyor. Üçüncü faktör Musk’ın tweet’leri… Twitter’la vardığı manaya kapsamında Musk’ın paylaşımlarının “şirketi ya da temsilcilerini yermemesi” hususu bulunuyor. Lakin burada tek kriter Musk’ın kendi tweet’leri. Yani bu minvalde tweet’leri yanıtlaması ya da alıntılaması muahedeyi bozacak bir şey kabul edilmiyor. Dördüncü faktör, tarafların yaptığı muahededen cayma bedelinin yalnızca 1 milyar dolar olması. Yani son dakikada “Almıyorum” ya da “Satmıyoruz” demenin bedeli Musk ve Twitter için epey düşük. Son olarak Musk’ın geçmişte vakit zaman yaptığı büyük açıklamaların akabinde fikrini değiştirmiş olması da “Aynı şey burada da yaşanabilir” yorumlarına yol açıyor.
New York Times’ın “Inside Twitter, Fears Musk Will Return Platform to Its Early Troubles” ve “Those dedicated to limiting harmful posts worry about Twitter under Musk.”, Washington Post’un “Five reasons the Elon Musk deal to buy Twitter could still fall apart” başlıklı haberlerinden derlenmiştir.
